U četvrtak, 4. 11. 2021. godine u Svečanoj sali Gradske kuće u Somboru biće održana projekcija dela Leksikon „Srbi i evropski kompozitori“, autora Dejana Tomića, s početkom u 19.00 časova.
Srbi i evropski kompozitori, autora Dejana Tomića, ukazuje na odnos evropskih muzičkih stvaralaca prema Srpskom narodu i Srbiji tokom XIX i XX veka. Istražujući muzičku literaturu, leksikone, muzičke i opšte enciklopedije (jugoslovenske, nemačke, austrijske, mađarske, ruske, francuske, španske, italijanske, češke i t. d.), zatim listove i časopise i pretražujući podatke na internetu, autor je u leksikonu priredio 228 imena, koji su svojim muzičkim ostvarenjima obogatili muzičku literaturu ne samo našeg naroda već i Evrope i sveta.
Među imenima kompozitora nalazimo one bez kojih ni jedna istorija muzike ne bi bila potpuna. Pomenimo Franca Lista, Johanesa Bramsa, Petra Iljiča Čajkovskog, Antonjina Dvoržaka, Johana Štrausa, Sina, Nikolaja Rimskog Korsakova, Antona Rubinštajna, Franca fon Supea, Ferenca Erkela, Leoša Janačeka, Maksa Regera, Franca Lehara, Belu Bartoka, Andres Segoviju, ali u leksikonu se nalazi još mnogo onih čija su imena izdržala sud vremena, što se ogleda u pominjanju u muzičkoj i ne samo muzičkoj literaturi, a i jedan broj muzičkih stvaralaca koji se nalaze samo sa podacima o objavljivanim delima, bez većih biografskih podataka.
U leksikonu se nalaze imena muzičkih stvaralaca iz Poljske, Mađarske, Češke, Nemačke, Rusije, Austrije, Belgije, Švedske, Francuske, Španije, Italije, Holandije, Švajcarske, Rumunije, Slovačke, Bugarske i Slovenije. Do tema za građu svojih kompozicija stvaraoci su dolazili zahvaljujući delovanju Vuka Karadžića i njegovim zapisima srpskih narodnih pesama, ali i pesama pisaca kao što su Branko Radičević, Jovan Jovanović Zmaj, Đura Jakšić i dr.
U Evropskim centrima, kao što su Prag, Beč, Pešta, Pariz, Lajpcig školovali su se brojni budući srpski kompozitori i reproduktivci, a već ih je bilo kao formiranih muzičkih ličnosti i od njih su tamošnji muzički stvaraoci dobijali teme za svoja dela. Bilo je i onih koji su ulazili u srpski narod i čineći melografske zapise dolazili do inspiracija za svoje kompozicije.
Tokom, naročito XIX veka, bile su popularne muzičke posvete srpskim vladarima, istorijskim ličnostima, junacima iz ratova koje je Srbija vodila, vojnim formacijama, ličnostima iz oblasti kulture i t. d. i takvih kompozicija je u leksikonu veći broj. Muzičke forme u kojima su stvarana dela su od manjih, instrumentalnih kompozicija kakve su etide, varijacije, marševi, valceri, polke, mazurke, obrade srpskih pesama ili igara, kadrili, smese (potpuriji), fantazije, uvertire pa do solo-pesama i horskih kompozicija, liturgija i opela, te velikih muzičko-scenskih dela opera, opereta i baleta.
Broj evropskih muzički stvaralaca pomenutih u leksikonu svakako nije konačan i on predstavlja dobru osnovu za dalje istraživanje na tom planu. Leksikon Srbi i evropski kompozitori objavili su Izdavaštvo Radio-televizije Srbije, Beograd i Muzej Vojvodine, Novi Sad, 2019. godine i on je od revije Muzika klasika, proglašen za najbolju knjigu u Srbiji u oblasti klasične muzike u toj godini.
LEKSIKON ĆE PREDSTAVITI
Prof. GORDANA KRAJAČIĆ
MILAN STEPANOVIĆ
U PROGRAMU UČESTVUJU
Dr. um. VESNA AĆIMOVIĆ, sopran
Dr. um. SENKA NEDELjKOVIĆ, sopran
Prof. dr UROŠ DOJČINOVIĆ, gitara
Prof. MAJA GRUJIĆ, korepeticija
Mr. KAJA MANDIĆ-PLAVŠIĆ, klavir
Prof. STEFAN JANČIĆ, klavir
IGOR MIJATOVIĆ, tenor
MODERATOR
DEJAN TOMIĆ
Dobro došli!
